Categorïau
Blog

Doeddwn i ddim yn gwybod bod gen i Anhwylder Straen Wedi Trawma (PTSD): cyfrif personol

O brofi trawma trwy drasiedi bersonol yn ogystal â gweithio mewn amgylchedd lle roedd llawer o straeon, cafodd Amanda ei hun yn byw mewn cyflwr cyson o ofn.

Mae hi wedi bod mor garedig â rhannu ei phrofiad o wasanaeth HHP Cymru a’r hyn a’i harweiniodd at geisio cefnogaeth i’w hiechyd meddwl.

Yn fydwraig o dde Cymru, mae hi ar secondiad ar hyn o bryd yn gweithio ym maes llywodraethu clinigol oherwydd pandemig COVID-19.

Ar gyfer y blog personol iawn hwn, mae Amanda wedi gofyn am gael ei chadw’n ddienw. Er mwyn anrhydeddu ei chais, rydym wedi newid ei henw.

Gwnaeth y gefnogaeth gan Canopi newid fy mywyd…

Fe gollon ni fy mam yn sydyn yn 2008. Roeddwn i yng nghanol fy ngradd bydwreigiaeth pan oedd yn rhaid mynd â hi i’r Adran Damweiniau ac Achosion Brys. Roedd hi’n byw gydag asthma difrifol a chlefyd Addison, ond doeddwn i ddim yn barod o gwbl pan fu farw’n sydyn o’n blaenau o drawiad ar y galon.

Yn lle delio â’m galar, fe wnes i barhau â’m gradd ddwys. Colli fy hun yn rhannol er mwyn peidio â delio â’i marwolaeth ond hefyd gwybod na allwn ei siomi.

Ym mis Rhagfyr 2009, cefais fy machgen bach a dyna pryd dechreuodd fy mhroblemau mewn gwirionedd.

Ar ôl yr hyn a ddigwyddodd i’m mam, roeddwn yn ofni bondio ag ef. Roeddwn i eisiau ei atal rhag teimlo’r hyn y gwnes i ei deimlo pan fu farw fy mam.

Pan oedd tua saith i wyth wythnos oed, sylweddolais yr hyn roeddwn yn ei wneud, a meddwl, ‘mae’n rhaid i mi ddelio â hyn’.

Woman holding babies hands

Ddwy flynedd yn ddiweddarach, sylweddolais na allwn anghofio am y gwaith. Roeddwn yn poeni’n gyson; “Ydw i wedi gwneud rhywbeth o’i le? Beth os af i’r gwaith a bod rhywbeth trychinebus yn digwydd?”

Yn 2018, cefais fy merch, ac wrth fynd yn ôl i’r gwaith, dywedwyd wrthyf mai fi fyddai’r nyrs a fyddai’n gyfrifol am y toriadau cesaraidd dewisol. Roedd llai o bwysau arnaf yn y rôl hon gan fy mod yn teimlo mwy o reolaeth ac, yn bwysicach fyth, nid oedd bywyd rhywun yn fy nwylo.

Ym mis Rhagfyr 2019, gwaethygodd fy mhryder yn fwy.

Cefais lawdriniaeth ddewisol, sef atgyweiriad hernia bogeiliol. Roeddwn i’n poeni fy mod i’n mynd i farw ac yna darganfyddais fod gen i sepsis. Fe wnes i barhau i deimlo’n sâl a dywedwyd wrthyf fod y ffliw arnaf, sef COVID-19 yn ein barn ni erbyn hyn.

Roeddwn i’n byw gydag ofn cyson o farw. Ni allwn adael fy mhlant. Pe bawn i’n mynd allan yn y car, roeddwn i’n dychryn y byddwn yn cael damwain. A gwelais na allwn ymdopi â chlywed larymau gan eu bod yn fy atgoffa o’r rhai yn y gwaith a byddwn yn bryderus iawn.

Woman wearing face mask facetiming man wearing face mask

Ym mis Mawrth 2020, roeddwn yn derbyn cwnsela trwy iechyd galwedigaethol.

Mae gen i asthma difrifol a chefais fy symud i weithio ym maes llywodraethu oherwydd y pandemig. Mae wedi helpu mewn gwirionedd gyda chyflwr fy meddwl.

Cefais fy hun yn poeni pan ddechreuodd y niferoedd COVID wella, gan fynd i banig am fywyd yn mynd yn ôl i sut yr oedd.

Newidiodd y gefnogaeth gan Canopi fy mywyd, ac nid wyf yn gor-ddweud hynny.

Cefais fy nghyfeirio at Canopi a llenwi ffurflen atgyfeirio ar-lein, yna cysylltodd rhywun o’r gwasanaeth â mi.

Argymhellwyd fy mod yn cwblhau rhaglen y gwanwyn, a’r Athro Jon Bisson oedd yn gyfrifol am fy achos.

Datblygwyd rhaglen y gwanwyn gan Grŵp Ymchwil Straen Trawmatig Prifysgol Caerdydd a Chwmni Dysgu Gofal Iechyd, wedi’i llywio gan bobl sydd â phrofiad byw o PTSD a gweithwyr iechyd proffesiynol sy’n gweithio ym maes PTSD.

Mae’n rhaglen wyth cam ar-lein sy’n hebrwng defnyddwyr drwy wybodaeth am PTSD a symptomau nodweddiadol, gan ddatgloi dulliau a thechnegau defnyddiol ar gyfer rheoli symptomau.

Woman's hands typing on a laptop

Mae therapyddion yn arwain ac yn cefnogi cyfranogwyr drwy raglen y gwanwyn, gan eu hannog i ddefnyddio’r rhaglen a chwblhau’r gwaith cartref.

Cyn dechrau’r rhaglen, doeddwn i ddim yn gwybod bod gen i PTSD.

Trwy gwblhau rhaglen y gwanwyn, cefais hyd i ffyrdd o ymdopi â’r hyn roeddwn wedi’i brofi. Rwy’n gallu rhesymoli fy meddyliau gymaint yn well nawr.

Yn amlwg, mae’n waith caled ailedrych ar bopeth rydych chi wedi’i brofi ond roeddwn i’n gallu gweld sut roedd yn fy helpu i’w brosesu. Ac roedd gallu ei gwblhau ar-lein ar fy nghyflymder fy hun, stopio a dechrau pan oedd angen i mi ofalu am fy mhlant, yn ddefnyddiol iawn.

Yna roedd galw heibio gyda Jon bob wythnos neu ddwy yn fy nghadw ar y trywydd iawn, a helpodd hyn i mi ddelio â phopeth a godwyd trwy’r broses.

A fyddech chi’n argymell Canopi i’ch cydweithwyr?

Byddwn, rwy’n gwybod am bobl rwy’n gweithio gyda nhw a fyddai wir yn elwa o’r gefnogaeth hon. Pobl sydd wedi gweld rhai pethau trawmatig iawn fel rhan o’u swyddi ac nad oes ganddynt unrhyw ffordd o ddelio â nhw.

Mae canfyddiad na fydd eu rheolwyr eisiau gwybod, ond rwyf am dawelu eu meddwl eu bod, a bod y gefnogaeth a gefais yn anhygoel.

Yn bendant mae ofn na fyddant yn cael y gefnogaeth gan eu rheolwyr a’u cyfoedion, ond rwyf am iddynt wybod bod y gefnogaeth yna a gofyn yn unig sydd rhaid.

Rydw i mewn lle llawer gwell na’r llynedd a gwn heb amheuaeth fod hynny oherwydd cefnogaeth Jon a rhaglen y gwanwyn. Ni allaf ddiolch digon iddo a’r gwasanaeth.

Hoffem ddiolch i Amanda am rannu disgrifiad mor onest o’i phrofiadau.

Canopi

Mae Canopi yn cynnig cymorth er iechyd meddwl i bob un o weithwyr iechyd a gofal cymdeithasol yng Nghymru

Mae Canopi yn wasanaeth cyfrinachol am ddim sy’n cael ei ariannu gan Lywodraeth Cymru a’i weinyddu trwy Brifysgol Caerdydd.

Darllen rhagor